سخن دبیر کمیته علمی
تربیت معلم بی شک یکی از مهمترین حلقه های نظام آموزشی است. این بخش به رغم اهمیت آن تاکنون از ابعاد و جهات مختلف مورد توجه قرار نگرفته است. شولمن می گوید حرفه ی معلمی یک کار تخصصی و نیازمند دانش های خاصی است که معلمان را از غیر معلمان جدا می کند. وظیفه، ارزش و کارکرد معلم عامدانه و یا غیرعامدانه در جوامع مختلف پایین نگه داشته شده است( قادری و همکاران، 1397)
برای تحقق اهداف تعلیم و تربیت مطابق سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش و تربیت معلم در تراز جمهوری اسلامی ایران لازم و ضروری است که از ابعاد نظری و عملی به آن پرداخته شود. در حوزه تربیت معلم مطالعات و نظریه های متعددی وجود دارد که می تواند در ترسیم جایگاه نظری تربیت معلم، موثر باشد اما بی شک بکارگیری آن نظریه ها در بخش عملی و ساختار نظام آموزشی ایران، نیازمند الگوها و روش های مختلفی است که باید ظرفیت های مناسب اداری و مدیریتی را در آموزش و پرورش ایجاد نماید. ممکن است گفته شود که هر یک از اجزای نظام آموزشی همانند تربیت معلم می تواند در تحقق اهداف و برنامه های تعریف شده مهم باشند اما چنانکه جاناتان ساویج می گوید توسعه هیچ برنامه درسی بدون توسعه و رشد معلم امکان پذیر نیست یا کراوتر می گوید هر چیزی در آموزش و پروش به معلم وابسته است (جوادی پور، 1396).
شواهد و دلایل ذکر شده، حاکی از نقش بی بدیل تربیت معلم در برنامه های آموزش و پرورش است. سوالی که مطرح است اینکه آیا تربیت معلم در کشور براساس اسناد بالادستی و جایگاه فرهنگی اجتماعی معلم در جامعه مورد توجه قرار گرفته است؟ برای پاسخگویی به این سوال لازم است در برنامه های علمی و اجرایی تربیت معلم آسیب شناسی انجام شود که فرایندهای اصلی تربیت معلم با چه چالش ها و مشکلاتی مواجه است؟ جهتگیری و رویکردهای آینده برای اصلاح مشکلات فعلی چیست؟ آیا نظام آموزشی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و دانشگاه فرهنگیان براساس یک نظام علمی و بطور حرفه ای به تربیت معلم می پردازند؟ آیا برنامه ویژه ای برای کارورزی داریم و این برنامه تحت بازنگری و در حال توسعه است؟ کیفیت آموزش و بهسازی معلمان، چگونه است و باید از چه ویژگیهایی برخوردار باشد؟ آیا در برنامه ریزی و اصلاح برنامه های درسی تربیت معلم به نحو شایسته ای از تجارب زیسته معلمان، استفاده می شود؟ تجارب بین المللی موفق و پیشرو در تربیت معلم چیست؟ چگونه می توان این تجارب را برای کشورمان بومی سازی نمود؟
اگر چه تجارب موفق و پیشرفت های علمی و نظری در زمینه تربیت معلم از وضعیت مطلوبی برخوردار است اما شواهد موجود در کشور نشان می دهد در استفاده و پیاده سازی این تجارب، نارسایی ها و کاستی هایی وجود دارد، اما با آسیب شناسی برنامه های اجرا شده و نگاه به فرهنگ ملی و بومی کشورمان می توان تلاش هوشمندانه تری را در جهت غنای نظری و عملی نظام آموزشی و به ویژه تربیت معلم صورت گیرد. محتمل است همایش نتواند به همه سوال ها و ابهامات پاسخ گوید اما گام هایی و مسیرهای اولیه را با نگاهی به همایش های چهارگانه و همکاری دانشگاه تهران و دانشگاه فرهنگیان در جهت نهادینه کردن الگوهای و روش های نظری و عملی برمی دارد.
دکتر محمد جوادی پور
دبیر کمیته علمی همایش